Çeviri notları- Modals And Auxiliaries / Kiplikler ve Yardımcı E

Modals And Auxiliaries / Kiplikler ve Yardımcı Eylemler
1)    Temel yardımcı sözcükler;  be, do, have. Ortak özellikler:
a)     Soruları tümce başına getirilerek yapılır:
Is he ill?            Does he work hard?                       Has he come?
b)     Olumsuz yapmak için not eklenir.
He is not thirsty. They do not get up early. I have not finished the book.
BE : Sekiz değişik biçimi vardır: be, am, is, are, was, were, being, been.
a)     Süreklilik anlatan (continous) zamanları oluşturur:
He is sleeping now. I am writing.
You were reading while I was playing football.
He'll be coming tomorrow.
b)     Edilgen çatıyı oluşturmakta kullanılır.
The door is opened at 9 o'clock every day.
The radio was repaired two days ago.
   c)     Asıl eylem olarak da kullanılabilir:
He is a teacher.
They were at school yesterday.
She is unhappy.
DO: Üç biçimi vardır: do, does, did.
a)     Geniş zaman (the simple present) ve di'li geçmiş zaman (the simple past) tümcelerinde soru yapmakta
kullanılır.
He lives in Ankara                             Does he live in Ankara?
They work hard.                                Do they work hard?
She worked hard.                              Did she work hard?
b)     Olumsuz yapmakta kullanılır (imperative, simple present /past) Don't drink too much tea. I don't get up
              late.
He doesn't get early. He didn't see him yesterday.
c)     Vurgulama ve direnme anlatmak için kullanılır:
Do sit down (lütfen oturun). He did pass his exam. They do speak German.
d)     Asıl eylem olarak da kullanılabilir, bu durumda beş biçimi vardır: do, does, did, doing, done.
What are you doing? I did my homework yesterday.
She has done the cooking in the morning.
Bu durumda geniş ve geçmiş zamanda yardımcı eylem olan do ile birlikte kullanılır.
I do my homework. Do you do your homework?
He didn't do his assignment.HAVE: Üç biçimi vardır: have, has, had
a)    Eylemlerin 3. biçimleri ve kimi kipliklerle birleşerek tamamlanmış görünüşleri (perfect tenses) oluşturmakta
             kullanılır.
I have just written a letter.
After they had left school they went home.
They'll have finished the bridge by next year.
He might have been blind.
      b)    be ve do gibi asıl eylem olarak da kullanılır, bu durumda 'sahip olmak' anlamına gelir.
He has two brothers.
I haven't any money. (/ don't have any money.)
Asıl eylem olarak kullanıldığında soru ve olumsuzluklarını do ile yapmak yaygındır,
                           Do you have any brothers? I don't have any brothers.
2)    Modals / Kiplikler: can, could, may, might, shall, should, will, would, must, ought to, used to, need,
dare.
Genel özellikleri:
a)     Soru yapılırken tümce başına alınırlar:
You can swim. Can you swim?
He ought to come earlier. Ought he to come earlier?
b)     Olumsuzlukları not eklenerek yapılır:
She will see you. She will not (won't) see you.
You must smoke at school. You mustn't smoke at school.
You may come in. You may not come in.
c)     Eylemin yalın kök biçimi ile kullanılırlar:
She can speak English.
He used to play football.
You ought to comb your hair.
d)     be, do ve have'den ayrı olarak 3. tekil şahısta değişmezler.
He can swim well.
She will come tomorrow.
e)     have ile kullanıldıklarında have'den önce gelirler, soru ve olumsuzluklar kipliklerle yapılır:
He should have finished this assignment.              .                      
Should he have finished his assignment?
We could have written the letter.
Could we have written the letter?
Kipliklerin kullanımı ile ilgili örnekler:
Kiplik          anlamı                                 ö   rnek
can          yetenek/yeterlik               He can swim well.
olasılık                          Anyone can make mistakes.
izin                                    Can I smoke in this room?
could             geçmişte yeterlik                 My friend could speak three languages.
olasılık                                 She could be very unhappy at times,
izin                                       Could I ask you something?
öneri                                    Could we meet tomorrow?
am, is, are
able to          yetenek / yeterlik                  She is able to type very fast.
was/were
able to          geçmişte başarılmış iş         He was able to pass his class.
may              olasılık                                  It may rain this afternoon,
             izin                                       May I open the window?
             You may open the window.
might            zayıf olasılık                        He might come this evening,
             izin isteme                            Might I use your phone?
             gerçekleşmemiş olasılık      You might have missed the bus.
must             konuşmacıdan gelen
             zorunluluk /yükümlülük        You must be here at 9 o'clock
must be        çıkarım                                 He must be ill.                      çıkarım (geçmiş)                  He must have been ill.
must not       yasak                                   You mustn't smoke in school.
have to         dışardan yüklenen zorunluluk We have to work from 9 to 5.
don't/doesn't
have to         gerekmezlik                              We don't have to get up early on Sunday
shall             I, we ile gelecek anlatır             I shall ring you up at 5 o'clock
            öneri, rica vb.                           Shall I open the window?
Shall we go out for dinner?
will                 geleceklik eki, karar, öngörü             We will see him tomorrow,
isteklilik, niyet                           I'll certainly help you.
rica, buyruk, çağrı                    Will you open the window, please?
karşı çıkma                               I will not do what you say.
would            will'in geçmiş biçimi                  He said he would come soon,
rica                                           Would you turn down the radio?
geçmişte alışkanlık                   He would go for long walks.
should           shall'in geçmiş biçimi                I said I should be there at 6.
öğüt, görev, yükümlülük           You should study more.
should           geçmişte yapılması gerekip
have              yapılmayan                               You should have locked the door.
(kapıyı kilitlemeliydiniz)
     ought to        "should" ile aynı anlamda
(öğüt vb.)                                  We ought to vote in the elections.
daha nesnel olguları anlatır      I ought to see her tomorrow.
had better     öğüt, salık verme                      You'd better drink milk.
('d better)       -se iyi olur.                               Had we better buy that car?
used to          geçmişteki alışkanlık                 My father used to play basketball.
Did you use to smoke?
need               gerekirlik                                   She need study hard
needn't  (must'ın olumsuzu) gerekmezlik      We needn't get up early on Sunday.
Dare               cesaret, yeğ tutma                    He daren't go into that building
Dare you interrupt the teacher?
would             rather ('d rather)
tercih, yeğ tutma                      We'd rather learn English than German.
They'd rather not drink tea at night.